Strony

niedziela, 12 września 2010

O pasji czytania - "Jak powieść" Daniel Pennac


W piątek przyszła do mnie paczuszka od Joanny (dziękuję!). Były w niej dwie książki, które już dawno chciałam przeczytać. Postanowiłam wytężyć jednak silną wolę i zanim wezmę się za nowoprzybyłe, skończyć chociaż jedną z zaczętych. Położyłam więc na stoliku, aby czekały na odpowiedni moment. I tak na siebie nawzajem popatrywałyśmy, ja na nie, one na mnie. A potem przyszła mama i zabrała jedną. Wiedziona poczuciem solidarności, nie namyślając się długo, chwyciłam drugą. Przeczytałam w jeden wieczór. Było to „Jak powieść” Daniela Pennaca.

Na początku miałam mieszane uczucia. Spodziewałam się czegoś podobnego do „Ex librisu”, czyli esejów zwartych i o czytaniu jako takim. Tymczasem dostałam poradnik, jak nie zniechęcać dzieci do czytania przez rodzicielską nadgorliwość. Nie zniechęciłam się, jako iż, po pierwsze: na razie dzieci nie mam, ale kiedyś zapewne będę miała, więc wiedza taka z pewnością mi się przyda, a po drugie: wszystko było napisane świetnie, z humorem i pazurem. Dopiero dalej zaczęło się to, co tygrysy lubią najbardziej.

„Jak powieść” jest pochwałą czytania dla rozrywki. Czytamy nie dlatego, że „Trzeba czytać!”, że autor znany, że nie wypada nie czytać. Czytamy dlatego, że sprawia nam to przyjemność. Czytanie ma być czynnością niezwykle intymną i nikt nie ma prawa narzucać nam obowiązku czytania, ba, nikt nawet nie ma prawa narzucania nam lektur, ani nawet narzucania jedynie słusznej interpretacji. Wszystko to jest naszą intymną rozmową z autorem i nikt nie powinien próbować jej podsłuchiwać.

Mi osobiście najbliższy sercu wydał się krótki tekst traktujący o czasie na czytanie. Któż z nas, moli książkowych, nie słyszał nigdy odzywek w rodzaju: „Skąd ty masz tyle czasu na czytanie? Chyba nie masz w domu nic do roboty.”, „Lepiej zamiast czytać te głupoty do nauki byś się wziął, a nie czas marnujesz!”, „Szczęściara z ciebie, ja też bym chętnie coś przeczytała, ale nie mam czasu.” ? Chyba każdemu zdarzyło się prowadzić podobne wymiany zdań. Pennac podsumowuje to jednym trafnym zdaniem: „Skoro tylko pojawia się kwestia czasu na czytanie, to znaczy, że nie ma ochoty na czytanie.” [122] „Czas na czytanie jest zawsze czasem ukradzionym. (Tak samo z resztą jak czas na pisanie czy czas na kochanie).” [123] Wie to każdy zagorzały czytelnik. Sama często kradnę sobie godzinkę snu albo rezygnuję z przestawiania bibelotów na półkach, aby poczytać. Jednak ten, kto czytać nie lubi (i nie ma żadnej innej pasji, dla której analogicznie wykrada czas), nigdy tego nie zrozumie.

Wiele jeszcze było smaczków w tych krótkich esejach. Żeby wymienić wszystkie musiałabym przepisać pół książki, ale wtedy nie mielibyście po co jej czytać.;) Dlatego na zakończenie ograniczę się do wymienienia Nienaruszalnych Praw Czytelnika. Jest ich 10, a pogrubię te, z których nagminnie korzystam.;)
1. Prawo do nieczytania.
2. Prawo do przeskakiwania stron.
3. Prawo do niekończenia książki.
4. Prawo do czytania jeszcze raz.
5. Prawo do czytania byle czego.
6. Prawo do bovaryzmu (choroby przenoszonej przez tekst).
7. Prawo do czytania byle gdzie.
8. Prawo do czytania na wyrywki.
9. Prawo do czytania na głos.
10. Prawo do milczenia.

Tytuł: Jak powieść
Autor: Daniel Pennac
Tłumacz: Katarzyna Bieńkowska
Tytuł oryginalny: Comme un roman
Wydawnictwo: Muza
Rok: 2007
Stron: 171

13 komentarzy:

  1. Te prawa czytelnika są fajne ;)
    U mnie 2,3,5,7,8 :)
    A punktu 6 nie rozumiem...
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  2. W punkcie 6. chodzi o to, że lektura wywołuje emocje, którymi się czytelnik upaja. Podobno tak czytała Emma Bovary, stąd nazwa. Gdyby tego autor łopatologicznie nie wyjaśnił, to bym się nie domyśliła, ale po tej książce zapałałam chęcią przeczytania "Pani Bovary".:)

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo chętnie bym całość przeczytała, zaintrygowałaś mnie. Właśnie uświadomiłam sobie, że korzystam z wszystkich praw, najrzadziej z 1, 3, 9 i 10 :). Zgadzam się również z opinią dotyczącą czasu na czytanie. O, jak często jestem traktowana, jak ktoś, kto nie ma "ważniejszych" spraw na głowie! A prawda jest taka, że nieraz trzeba noc zarwać i być średnio przytomną w pracy ;) Jak mus, to mus.

    OdpowiedzUsuń
  4. Zaintrygowałaś mnie okropnie! A co do praw, to 7, 8 oraz 9 są mi najbardziej bliskie : ]

    OdpowiedzUsuń
  5. "Czas na czytanie jest zawsze czasem ukradzionym." - Teraz wiem, co odpowiadać mojej mamie, kiedy setny raz pyta, skąd (i dlaczego, i po co?) biorę czas na czytanie. ;)

    OdpowiedzUsuń
  6. Jaki fajny dekalog :) Prawa 3,4,7 i 9 to coś dla mnie. Madzia coś wie na ten temat.

    OdpowiedzUsuń
  7. grendella - święta racja, jak mus, to mus!:) Łączę się z Tobą w konieczności bycia czasem średnio przytomną, tylko że u mnie to na zajęciach.;)

    pannajemiola - mam nadzieję, że ewentualna lektura Cię nie zawiedzie.:)

    kasjeusz - również stosuję taką odpowiedź.:)

    Serenity - Madzia wie, zwłaszcza o prawie nr 4.;)

    OdpowiedzUsuń
  8. Super pozycja, zwłaszcza dla przyszłej matki. ;) na pewno jak przyjdzie pora z chęcią przeczytam. :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Jaka świetna recenzja! Ależ mnie zachęciła ^^ Muszę to koniecznie przeczytać :D

    OdpowiedzUsuń
  10. Fenomenalna recenzja. Strasznie mi się spodobał twój styl i ogromnie mnie zachęciłaś do tej książki ;)

    OdpowiedzUsuń
  11. No kurcze, czuję się zaintrygowany normalnie... nienormalnie:) Jeżeli książka dorównuje recenzji, będzie dobrze. Uświadomiłem sobie, że jestem notorycznym złodziejem czasu:)

    OdpowiedzUsuń
  12. imantra - zwłaszcza dla przyszłej, ale wydaje mi się, że jeszcze bardziej dla obecnej mamy brzdąca w wieku przedszkolnym. Co nie znaczy, że wcale nie mamom nie będzie się podobać.:)

    Aria - w takim razie życzę szczęśliwych łowów:D

    Meme - Dziękuję, mam nadzieję, że książka spodoba Ci się jeszcze bardziej niż recenzja.:)

    podsluch - myślę, że takich złodziei czasu jest tu całkiem sporo, łącznie ze mną.;)

    OdpowiedzUsuń
  13. Przyznam, że nie wiedziałam o istnieniu takiej książki. To ewidentny przykład na to, że dobrze pochodzić czasami po blogach - zawsze coś ciekawego się znajdzie ;-)
    Spodobały mi się Nienaruszalne Prawa Czytelnika - ja chyba najczęściej korzystam z trzeciego ;-)

    OdpowiedzUsuń

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.