czwartek, 29 marca 2012

„Mam czasami uczucie… (…) że natknąłem się na strzęp legendy"[25] - "Świat Rocannona" Ursula K. Le Guin

O takich książkach, jak „Świat Rocannona” Andrzej Sapkowski pisał, że to science fiction o poetyce fantasy. Bo mamy tu obcą planetę, statki kosmiczne, lasery i podróże z prędkością nadświetlną czy świetlną, mamy Ligę. A jednocześnie mamy człowieka, który musi podjąć niebezpieczną wyprawę, aby ocalić obcy sobie świat. A poza tym możemy popatrzeć, jak tworzą się mity.

Jak odróżnić legendę od prawdy na tych światach oddalonych o tyle lat? – na bezimiennych planetach, (…) gdzie powracający badacz stwierdza, że jego własne czyny sprzed kilku lat stały się gestem boga.”[5]

Był sobie mały, bezimienny świat. Potem odkryła go Liga Wszystkich Światów, nadała robocze miano Fomalhaut II i zaczęła zbierać podatki na wojnę, która dopiero miała nadejść. (Nie, skojarzenia z „Avatarem” nie są właściwe.) Liga w czasie odkrywania nie była zbyt dokładna, wszak podobnych światów było wiele a podatki same się nie zbiorą, toteż nawiązała kontakt z dwiema rozumnymi rasami, z których jedną postanowiła wesprzeć w rozwoju. To jest opowieść o tej drugiej rasie.

Z tej drugiej rasy, ciemnoskórych i złotowłosych Angyarów, pochodziła piękna Semley, która postanowiła przebyć noc, aby odzyskać swoje dziedzictwo. To także nie jest jej historia.

„Mam czasami uczucie… (…) że natknąłem się na strzęp legendy albo tragicznego mitu, którego nie rozumiem…”[25]

Gaveral Rocannon, etnograf Ligi, również się natknął. Zafascynowało go to tak bardzo, że postanowił wymusić na organizacji zaprzestanie wszelkich działań, poza misjami badawczymi. Następnie sam wziął w takiej udział. Misja zakończyła się tragicznie, a sam Rocannon musiał ratować ten mały, obcy świat przed czymś, co pochodziło z jego uniwersum, wypełnionego statkami kosmicznymi i rebeliami. A jak ta misja ratunkowa mogła wyglądać w oczach rdzennych mieszkańców, których cywilizacja była na poziomie epoki brązu?

Semley na wiatrogonie. Na żywo wygląda lepiej...
Pani Le Guin znowu czaruje słowem. Tka gobelin opowieści z wielu delikatnych nici, często całe historie tworząc z niedomówień. Jednocześnie jej powieść jest kwintesencją prostoty, dowodem na to, że epicką wyprawę można bez uszczerbku opisać na ledwie ponad stu stronach, że minimalizm to coś, co świetnie współgra z konwencją fantastyczną. Za to cenię tę pisarkę – kilkoma słowami potrafi mnie całkowicie uwieść.

Jednocześnie jest to opowieść o nazwach i mitach. O tym, do czego są nam potrzebne nazwy i miana, i czy przypadkiem nie od nich zaczynają się podziały. O tym, jak z rzeczy błahych tworzy się mit i legenda, jak coś przypadkowego (czy aby na pewno?) można dopasować do przepowiedni i wreszcie jak (i czy w ogóle) można oddzielić opowieść od suchych faktów. A przede wszystkim: czy jest to konieczne?

„Świat Rocannona” to kolejna niezwykła opowieść. Klimatem łudząco podobna do „Ziemiomorza”, tematyką mniej, a już zupełnie różna w realiach. Mimo że to fantastyka naukowa, pełno w niej swoistej magii, ale nie tej którą władają czarodzieje. To magia języka, pochodząca tylko od tych jego władców, którzy potrafią nadać właściwe imię każdej rzeczy. Pani Le Guin niewątpliwie jest jedną z nich. Przekonajcie się sami.

Tytuł: Świat Rocannona
Autor: Ursula K. Le Guin
Tytuł oryginalny: Rocannon’s world
Tłumacz: Danuta Górska, Lech Jęczmyk
Cykl: Ekumena (Hain)
Wydawnictwo: Amber
Rok: 1990
Stron: 142

PS. Znajdzie się jakaś dobra dusza, która pożyczy drugi tom "Ekumeny", czyli "Planetę wygnania"? 
PPS. Czy ktoś wie, jak w oryginale nazywały się wiatrogony?

17 komentarzy:

  1. Ciekawe, oj ciekawe, klasyka którą warto by znać. Muszę się rozejrzeć :)

    PS. Niestety nie posiadam.
    PPS. Chyba raczej "PPS", a nie "PSS" ^^ I nie nie wiem ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo warto. Le Guin w ogóle warto znać.;)

      PPS. Twoja wersja bardziej mi się podoba.;)

      Usuń
  2. "Świat Rocannona" to jedna z moich najukochańszych książek. Pamiętam, jak czytałam ją po raz pierwszy, pożyczoną od dobrego kumpla, wydaną w jakimś szmatławym pirackim wydawnictwie (takie czasy) i jak niemiałam z zachwytu niemal na każdej stronie. Pięknie napisałaś o tej książce. Cieszę się, że ktoś też tak czuje tę książkę:-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję.:) Na mnie Le Guin jak dotąd zawsze wywoływała podobny efekt. Paradoksalnie, "Świat Rocannona" jakoś bardziej do mnie trafia, niż "Ziemiomorze". Chyba sobie w końcu sprawię jakąś książkę tej pani.

      Usuń
  3. PPS. Według angielskiej Wikipedii wiatrogony to "windsteeds". Moim zdaniem wiatrogony ("goniące wiatr"?) brzmią zręczniej niż "wiatrorumaki" czy jak by to słowo przełożyć na polski dosłownie.
    Do Le Guin mam sentyment, zaczytywałam się jej książkami na początku studiów.
    _ Asia

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za informację.:) Chyba powinnam z większą śmiałością podchodzić do haseł z angielskiej wiki, zamiast z góry zakładać, że jak o fantastyce, to nie zrozumiem...
      Też mi się wydaje, że nazwa jest trafna i trudno byłoby wymyślić coś, co by wiernie odtwarzało oryginał i jakoś brzmiało. Chociaż przez dłuższy czas nazwa kojarzyła mi się raczej z "ogonem wiatru" - chociaż to trochę zbyt wysoki poziom abstrakcji.;)

      Usuń
  4. Zapowiada się bardzo, bardzo interesująco. Lubię takie powieści i rozejrzę się za tą. Nie znam tej autorki, ale piszesz o nim bardzo pochlebnie. Mam nadzieję, że mi również się spodoba "Świat Rocannona"
    Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To jest świetna autorka, tylko ma dość specyficzny styl. Ale polecam, w końcu zawsze trzeba się przekonać osobiście.:)

      Usuń
  5. Czytałam cała serie Ziemiomorza :D Świetna pisarka tylko szkoda że książki takie krótkie :P

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. O to, to. Ale jej najnowsze tytuły są całkiem pokaźne, taka "Malafarena" na przykład, albo "Lawinia".:)

      Usuń
  6. Moreni ja chyba mam na półce Planetę wygnania. Mogę pożyczyć, ale nie bardzo wiem jak Ci ją dostarczyć i odebrać z powrotem. Do Olsztyna trochę daleko :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pożyczanki z blogowiczami z daleka załatwiam zazwyczaj pocztą - jeszcze mi się nie zdarzyło, żeby paczka zginęła, chociaż czasem wraca do nadawcy. Zwykle jest tak, że właściciel opłaca przesyłkę do pożyczającego, a pożyczający zwrot. Jeśli nie przeraża Cię ta opcja, to proszę, napisz mi maila.:)

      Usuń
  7. Trzeci dzień się zabieram za komentowanie (bo recenzję przeczytałam niedługo po publikacji). Bardzo mnie zainteresowałaś książką - już wiem, od czego zacznę przygodę z Le Guin. Zwłaszcza, że okazało się, że siostra ma tę książkę na półce :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W takim razie czekam na Twoją opinię.:)

      Usuń
    2. Przeczytałam! I wszystko, co napisałaś, jest prawdą. A poza tym teraz jeszcze lepiej widzę, jak ładnie to napisałaś :)

      Usuń
  8. Jestem świeżo po lekturze:) W moim przypadku było to ponowne spotkanie z książką Le Guin i wypadło pozytywnie. Miło czasem wrócić do starych, dobrych książek:)

    OdpowiedzUsuń

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...